Kenjutsu: Traditionele Japanse kunst van het zwaardvechten

Kenjutsu, staat bekend als de "kunst van het zwaardvechten", en is een oude Japanse krijgskunst die bekend is onder vele krijgskunstbeoefenaren. Het heeft een rijke eeuwenoude diepe filosofie en invloed op vele martial arts.

De Tachi of voorloper van de Katana werd beperkter gebruikt in de jaren 900 tot 1300. Toentertijd was er een belangrijke rol voor andere wapens zoals pijl en boog en de paardrijkunsten die Samurai goed moest beheersen. 

Het is een zeer oude krijgskunst en de oudste kenjutsu scholen die nu vandaag de dag nog worden beoefend ontstonden in de latere Muromachi periode (1336 tot 1573). De belangrijkste scholen die hier ontstonden zijn Kage-ryū, Chūjō-ryū en uiteraard Tenshin Shōden Katori Shintō-ryū.

Betekenis Kenjutsu

Kenjutsu is een samenstelling van van ken (剣) dat zwaard betekent en jutsu (術) dat kunst of techniek betekent. Doorgaans gebruikt men Kenjutsu als term voor alle traditionele of koryu scholen van de Japanse zwaardvechtkunsten. Deze scholen zijn voor de Meiji restauratie ontstaan.

Wat houdt Kenjutsu precies in?

De oorsprong ligt in het feodale Japan waarbij voor de Samurai hun leven in teken stond van het leren en beoefenen van krijgskunsten. Hier kan je meer lezen over wie precies de samurai krijgers waren. Los van de manier om te vechten of oorlog te voeren ging het ook om discipline, beheersing en persoonlijke groei, dit was de weg van de krijger oftewel de bushido code.

Zo rond de 8e eeuw na Christus zijn er teksten bekend waarin Kenjutsu technieken en principes werden beschreven. In deze periode was het in Japan zeer onrustig en was Kenjutsu vooral een praktische manier van oorlogsvoeren op het slagveld. Het Kenjutsu droeg bij aan een overwinning voor hun Heer en vergrote voor de Samoerai krijgers hun kans om te overleven. Er ontstonden verschillende scholen met ieder hun eigen stijlen en technieken.  Deze zwaardvechtstijlen evolueerden en werden van generatie op generatie doorgegeven.

De Samurai kwamen er snel achter dat door middel van het trainen met de bokken of bokuto (houten zwaarden) de technieken steeds beter en veiliger konden worden getraind. Door dit inzicht kwam het hanteren met de echte Katana steeds sneller op een hoger niveau. Vooral in de Edo periode nam dit een enorme groei.

De verschillende Kenjutsu scholen ontwikkelden dus vele technieken en stijlen die verschilden op de manier van houding, snijden, stoten en schijnbewegingen met het Samurai zwaard. In het kata of de stijlvormen worden deze verschillen duidelijk. Doorgaans hebben de scholen ook aandacht voor het zwaard onderhoud, zwaard hanteren en veiligheid.

In het Kenjutsu zal je een groot deel van de les geen contact hebben met een trainingspartner en ben je individueel bezig met verschillende Kata. Een groot deel van de training is contactloos en bestaat uit het individueel aanvallen, tegenaanvallen en het oefenen van alle andere technieken zonder contact.

De trainingsdelen met partner zijn vaak bedoelt om de vaardigheden en technieken op een hoger niveau te krijgen in de praktijk.

Aanvankelijk zal je vooral aan je houding moeten werken. Een bokken heeft een belangrijke plek door alle lessen heen en verschillende scholen hebben een voorkeur voor een een bokuto in diverse vormen. In het katori shinden ryu gebruiken ze vaak een speciale katori bokken. Het vasthouden op de correcte manier en de standaard houdingen (kamae) zal je eerst aanleren. Daarna is het lopen en bewegen met het zwaard in de handen een belangrijke volgende stap. Al met al kosten deze kleine, maar hele belangrijke lessen, veel tijd om aan te leren.  Het kenjutsu is een complexe discipline, met veel nadruk op timing en balans.  Je zal uiteindelijk door het trainen van de bewegingen, snelle uitvallen en aanvallen kunnen doen met het zwaard. Tevens zijn verdedigingstechnieken met de Katana uiterst belangrijk.

Daarnaast legt kenjutsu ook veel nadruk op timing, afstand en balans. De beoefenaar moet in staat zijn om de juiste afstand tot zijn tegenstander te behouden om aanvallen te kunnen ontwijken of tegenaanvallen uit te voeren. Balans is essentieel voor stabiliteit tijdens bewegingen en snelle reacties.

De technieken binnen kenjutsu variëren van snelle aanvallen (kirikaeshi) tot verdedigingstechnieken (uke nagashi). Elk vereist precisie, snelheid en controle over het lichaam. Het doel is niet alleen om je tegenstander te verslaan, maar ook om zelfbeheersing, respect en eerlijkheid te tonen tijdens het gevecht.

Wat is belangrijk in het kenjutsu?

Als eerst een goede leraar vinden, een heldere geest en verlangen om te leren. Uiteindelijk is het blijven gaan de moeilijkste opgave omdat het leven je vaak een andere kant op probeert te duwen, dit is dus discipline en inzet.  De nadruk ligt er ook op om respect, zelfbeheersing en eerlijk te zullen zijn in het pad van mentale groei. Het gaat er in de moderne tijd niet alleen om je tegenstander te moeten verslaan.