Wat is Damast of Damascusstaal nu precies?

Damaststaal of damascus is het resultaat van een techieken om staal te produceren dat bestaat uit een groot aantal lagen staal die op elkaar gesmeed zijn.  Oorspronkelijk komt deze staalsoort uit India, en het staal is vernoemd naar Damascus, de hoofdstad van Syrië. Vroeger had het vooral betrekking op zwaarden die daar waren gemaakt en gekocht maar later verwees het ook naar de manier van smeden en de typische oppervlakte patronen. De zwaarden die van damaststaal waren gesmede hadden prachtige patronen en strepen.

Het doel toen was natuurlijk om de eigenschappen van het staal te verbeteren zodat men over de beste wapens kon beschikken. De brokken staal werden gesmede in de gewenste lengte en daarna gevouwen en weer gesmeed. Dit deed men meerdere keren zodat je ook over gevouwen staal met vele lagen kan spreken.

Deze zwaarden stonden bekend als zeer taai en konden zeer scherp worden geslepen met een veerkrachtige snede. Het damaststaal heeft een bekende naam en hebben zelfs legendes voorgebracht zoals het vermogen om geweerlopen te snijden of haar die erop valt in tweeen te snijden. Vroeger werd het Damasceense staal verhandeld en kwam het zodoende in europa terecht waar het bekend werd om de zwaarden en messen.

Damast is feitelijk een verzamelnaam voor twee verschillende technieken of soorten staal, het wootz staal en patroongelast staal. Deze beiden technieken brengen patronen en kleuren teweeg.

Wootz staal

Wootzstaal of Woets is een hard gietstaal en deze werd in India geproduceerd. Dit zou rond zelf al 200 voor Christus worden gemaakt.  Het staal bevatte veel ijzercarbide (cementiet) dat bij het schrikken of koelen en patronen uitkristalliseerde.  Met het produceren was een precieze verhouding van temperatuur en lengte van het  verhittten zeer belangrijk. Het vermoeden bestaat dat deerts voor Wootz staal uit één bepaalde mijn afkomstig was welke vooral fosfor moest bevatten en elementen van vanadium en molybdeen.
Wootz is een soort gietstaal in een kroes waarbij het koolstof gehalte zodanig werd gedoseerd dat het staal niet te hard (door teveel koolstof) of te zacht werd.  De patronen komt vooral door carbiden en is duidelijk te zien in het staal als donkere en lichte tinten De broodjes of knuppels die ontstonden werden verkocht of uitgesmeden. De koolstof en vanadium maken het staal zeer geschikt voor het maken van zwaarden, sabels en messen.

Patroonlassen

Dit is een techniek waarbij men staalsoorten met een verschil in koolstof gehalte en dus kleur gaat produceren waarbij dus een patroon in het staal ontstaat. Deze staalsoorten worden onder hoge temperatuur gelast en waarbij het staal zich aan elkaar gaat hechten. Het ijzer bevatte toentertijd veel onzuiverheden en de smeden gingen het staal vouwen om dit eruit te smeden. Door deze bewerking krijg het staal homogene eigenschappen maar krijg het een zichtbaar patroon. Ook voegde men stukken staal met veel koolstof toen om het zwaard harder te krijgen.  Dit werd dan weer meegesmeed en gevouwen zodat deze koolstof gelijk werd verdeeld over het staal.  De verontreiningen in het staal werden verdeeld en het staal was overal even sterk.

Vandaag de dag zijn de staalsoorten van hoogwaardige kwaliteit en hebben betere eigenschappen. De zwaarden van damaststaal hebben nu vooral aansprekende patronen waarbij het smeden van deze bladen tot een kunstvorm is verheven.

Bij Samurai Katana Shop kan je verschillende europese Middeleeuwse zwaarden kopen met een damast stalen blad.  Tevens kan je gevouwen japanse katana’s vinden maar dit was toch een geheel andere techniek als het damaststaal. De Japanse samurai zwaarden werden differentieel gehard en deze werden van tamahagane gesmeden.  Er waren dus grote verschillen in de manieren van smeden maar wat ze natuurlijk beiden hebben is dat de bladen zeer mooi en uiterst geschikt zijn voor een scherp en battle ready zwaard.

Kijk gerust eens rond in onze zwaardenshop!

Hieronder een gevouwen blad van een japanse katana

damaststaal damascus staal gevouwen hada zwaard katana