Zwaard Kopen – Tips voor een nieuw zwaard!

Je bent van plan een zwaard te gaan kopen maar ziet door de bomen het bos niet meer. Waar moet je nu precies op letten als je een zwaard wilt gaan aanschaffen?

Het is belangrijk om te weten dat de meeste zwaardwinkels termen als “battle ready zwaarden” roepen zonder ook maar enig besef te hebben wat dit nu eigenlijk betekend. Persoonlijk vind ik dit ook gevaarlijk, als iemand een wallhanger gaat gebruiken voor hak- en snijoefeningen kunnen de gevolgen niet te overzien zijn.

De onderwerpen die hier worden gesproken gelden voor alle zwaarden, dus zowel voor samoerai zwaarden, Chinese zwaarden en Europese zwaarden.

Er zijn een aantal basis aspecten waar je op moet letten als een kwalitatief en bruikbaar zwaard wilt gaan kopen.

Het begint natuurlijk met het blad of kling van het zwaard, Feze moet zijn gesmede van staal. Een echte scherp en battle ready zwaard is ALTIJD gesmede van koolstofstaal.

Zwaarden van roestvrijstaal (RVS) of aluminium zijn NIET geschikt voor gebruik voor tameshigiri (hak- en snij oefeningen). Iaito’s van getemperd RVS zijn wel geschikt voor training maar ook niet voor tameshigiri. RVS is te zacht en daar kan je niet een echte scherpe snede op verkrijgen die geschikt voor het raken van harde objecten.

De meeste zwaarden zijn gemaakt van een staal welke je kan onderbrengen in de AISI  (American Iron and Steel Institute). Een classificatie die ze daar gebruiken zijn de

  • Low Carbon Steels
  • Medium Carbon Steels
  • High Carbon Steels

Hiervan zijn de High Carbon Steels zeer geschikt voor een battle ready zwaard, dit is afgekort een HCS. Staal is een legering tussen ijzer en koolstof en de koolstof geeft de hardheid aan. De term HCS kan je vaak ook terugvinden bij de omschrijving van een zwaard. Als de verkoper er in ieder geval verstand van heeft. 

Het koolstofgehalte wordt uitgedrukt in een percentage welke je terugziet in de laatste twee cijfers - d.w.z. HCS 1060 heeft .60% koolstof, HCS 1090 heeft .90% koolstof, enz. Je kan hieruit afleiden dat hoe hoger het koolstofgehalte is, hoe harder het staal is. Deze staalsoorten bevatten ijzer, mangaan en koolstof.

Veel voorkomend is ook de HCS 5160, dit is een staalsoort welke zeer geschikt voor een functioneel zwaard. Deze heeft een legering met een laag (0,7%) chroom en silicium (0,2%) gehalte met als gevolg een zeer duurzaam en taai blad.

Nu is het wel zaak dat er een goede hitte behandeling gaat plaatsvinden anders is het nog steeds niet geschikt voor enige vorm van gebruik. In het oude Japan gebruikte men vroeger tamahagane, dat is een koolfstof staal welke werd gefrabriceerd in een Tatara (smeltoven met ijzerzand)

High Carbon Steel en Tamahagane voor zwaarden

Links zie modern staal in knuppels en rechts een brok tamahagane

Hitte behandeling

Het doel van een goede hittebehandeling is om de mechanische eigenschappen van het staal te veranderen oftewel we willen dat het blad hard en taai gaan worden zodat het zwaard niet gaat breken zodra deze iets raakt. Dit is een complexe ingreep en kan het blad volledig ruïneren. Het zwaard moet hard worden, maar ook weer niet te, want dan is het broos, dus veerkrachtig is ook zeer belangrijk.

Je hebt vele manieren van hitte behandeling zoals gloeien, temperen, marquencing, austempering. Hardheid wordt vaak uitgedrukt in HRC of Hardness Rockwell Crone. Deze meting wordt gedaan door een kegel met een geijkt gewicht op het staal te laten vallen. Deze indruk dit dan zichtbaar is wordt dan gemeten en zo komt deze waarde tot stand. Ik vraag me af of alle smederijen in China deze meting echt doen. Ik heb Wall hangers voorbij zien komen welke niet geschikt waren voor enige vorm van gebruik maar toch van de hand werden gedaan met een HRC van 50 en battle ready. Dit was toch echt flauwekul.

Maar hogere cijfers betekenen een hardere staalsoort, vaak hebben Europese zwaarden een HRC van 45-50. Vaak zie je dat de Japanse katana’s, welke differentieel gehard zijn een snede hebben van HRC 58-60 en achterkant van HRC 38-40.

Bladen die niet gevouwen zijn noemt men ook mono-stalen zwaarden. Van oudsher werd in Japan staal gevouwen omdat deze vol onzuiverheden zat. Moderne stalen uit hoogovens zijn zeer puur en het vouwen gebeurd in principe alleen nog omwille van traditie en de estehtische patronen die je in het blad kan terugvinden. Dus zowel moderne mono-staal bladen en gevouwen bladen zijn dus geschikt voor krijgskunstbeoefenaren.

De hittebehandeling die het meest wordt toegepast is temperen of harden van het staal, in het engels noem je dat quenching. De hardheid gaat hiermee omhoog en het zwaard wordt slijtvaster. Technisch ontstaan er dislocaties of onregelmatigheden in het kristalrooster waardoor de spanning en de hardheid wordt vergroot.

Het blad wordt dus in simpel weg door middel van een smidse op hoge temperatuur gebracht, denk dan aan ongeveer 815 tot 900 graden. Het staal is dan roodgloeiend. Daarna wordt het snel afgekoeld in olie of water. Dan ontstaat er martensiet en door de interne spanningen in het staal is dit zeer hard.

Bladen kunnen zijn doorgehard, dit betekent dat het gehele blad dezelfde hardheid heeft. De kromming of sori is voor deze bewerking in vorm gebracht omdat het doorharden geen invloed heeft op de vorm. Deze zwaarden kunnen geen hamon of hardingslijn op het blad hebben. Maar deze hittebehandeling is iets makkelijker en soms worden zwaarden doorgehard en wordt er een kunstmatige hamon op aangebracht.

Differentiele harding is zeer bekend en dit wordt het meest gebruikt bij japanse zwaarden. Je probeert hiermee de taaiheid te vergroten en de hardheid en sterkte aan de snede te vergroten. Op deze manier maak je het blad bestand tegen breken door de rug relatief zachter en taaier te maken, maar met behoud van een zeer grote hardheid aan de snede.

Tijdens het harden wordt het blad meestal bedekt met klei maar niet op de snede. Het zwaard wordt dan roodgloeiend verhit en dan gekoelt, hierbij koelt de rand snel af en wordt dan zeer hard. De rug koelt dan langzamer af waarbij het staal dus zachter wordt. De snede is dan van het harde martensiet en de rug is dan perliet. De kleimengsels in oude japan waren geheime samenstellingen van de verschillende scholen.

samoerai zwaard smeden

Links een smidse en rechts quenching of koelen van een katana

Full Tang Zwaard

Een blad moet stevig in het handvat zitten, bij zwaarden spreek je hierbij over full tang. Het blad is dus uit één stuk staal gesmede en loopt geheel door in het handvat. Het blad zit dus volledig in het handvat en is daar dan stevig in verankerd. Bij een Japanse katana doen ze dat met een mekugi of bamboe pin. Het deel in het handvat is dus niet op het blad gelast maar het gehele blad van het zwaard tot onder handvat bestaat uit één deel. Als de verkoper je dit niet kan vertellen, wees dan gewaarschuwd.

Full tang zwaard van paul chen

Goed voorbeeld van een full tang samoerai zwaard

Monteringskwaliteit

Een goede smederij zorgt ervoor dat het handvat en het blad op de correct manier wordt gemonteerd. Bij een Europees zwaard wordt de angel van de kling in het gevest bevestigd. Bij Japans zwaard komt de tang of nakago in de tsuka (handvat) en stevig veranderd met bamboe pinnen. Bij Chinese zwaarden zoals een Jian of Dao zorgt de pommel ervoor dat het handvat wordt samengehouden.

Als je dus een battle ready zwaard wilt kopen zijn de volgende aspecten van belang

  • Staalkwaliteit
  • Hittebehandeling
  • Full tang blad of kling
  • Monteringskwalieit

Ik heb tevens een E-book beschikbaar welke veel dieper ingaat omtrent het smeden van een Japans zwaard. Deze gaat nog veel dieper in op de zeer complexe manier van smeden en maken van een katana. Deze kan je vinden op de homepage van mijn zwaardenshop. 

Voor de veiligheid raad ik aan om een battle ready zwaard te kopen bij een gerenommeerde dealer welke verstand heeft van de zwaarden welke hij verkoopt.  Tevens is het zaak om een zwaard te kopen van een ervaren smederij welke know-how hebben van staalsoorten, hittebehandeling en professionele samenstelling.

In onze webshop en zwaardenwinkel kan je zwaarden kopen
, welke allemaal van High Carbon Steel zijn gemaakt, hebben een goede hittebehandeling ondergaan, zijn full tang en hebben een hoge monteringskwaliteit. Kwalitatieve smederijen zijn zeker Paul Chen (Hanwei), Huanuo, Dragon King, Thaitsuki en Fuji Forge.