Wat kost nu een echt zwaard en waarom behoorlijke prijsverschillen tussen de verschillende zwaarden, maar waar zit hem dat nu in?
Een authentieke Japanse Katana of Shinken kost ongeveer € 5000,- en gaan zelfs tot € 100.000, - maar deze kunnen Japan vaak niet verlaten omdat deze tot belangrijke kunst van Japan behoren. Als je een authentiek Japans zwaard wilt exporteren dan moeten er exportvergunningen worden afgegeven. Dit is zonder de juiste connecties een zeer complexe procedure.
Het verschil in prijs bij de echte authentieke Japanse zwaarden zit hem in de smid, mei wel of niet (handtekening), papieren (certificaten), periode en staat en uitstraling van het zwaard. Tevens is elk zwaard geheel handgemaakt en zal je geen tweede van vinden. De samenstelling van de fittingen (koshirae) zijn uniek en blad is geheel traditioneel gemaakt van tamahagane.
In Japan maakte de samurai gebruik van een katana (lang zwaard) en de wakizashi (kort zwaard), deze noem je samen de Daisho. Vaak hadden ze ook nog een tanto of mes. De zwaarden zijn vaak een stuk duurder dan de wakizahsi en tanto. Zodende kan je dus stellen dat hoe langer het samoerai zwaard, hoe duurder deze zal zijn.
Een zwaard welke niet in Japan is gemaakt kan toch ook van zeer goede kwaliteit zijn en functioneel niet onderdoen bij de Japanse. Deze productie zwaarden komen vaak uit China, Thailand, Cambodja of Korea. Hier zitten onderling vaak wel grote verschillen tussen. Er zijn namelijk smederijen die vooral decoratieve zwaarden maken, die niet geschikt zijn voor gebruik. Maar er zijn toch ook goede smederijen die een prima functioneel zwaard kunnen smeden. De prijsverschillen die hier tot stand kunnen komen zitten vooral in het staal wat ze gebruiken, smeedproces (bewerking), de hittebehandeling, polijsten, fittingen, monteringskwaliteit en materialen. Tevens is natuurlijk het salaris wat een gemiddelde arbeider verdient van belang.
Staalkwaliteit
Veel samurai zwaarden worden gesmede van High Carbon Steel 1060, 1075 of 1095. Vaak zie je ook een springsteel 5160 of T10 staal langskomen. Zolang dit een High Carbon Steel is, dan is dit prima. De Tamahagane bevat uiteraard ook Carbon en deze varieert tussen de 0.5 en 1.5. Zowel de aangehaalde High Carbon Steel en Tamahagane zijn dus zeer geschikt voor het smeden van een scherpe snede. De traditionele manier van Tamahagane maken is in een Tatara. Dit is een klei oven waarin ijzerzand of satetsu wordt toegevoegd aan houtskool. Het hele proces duurt minstens een week waarbij minstens 4 mensen bij zijn betrokken. Het moge duidelijk zijn dat dit anders is al knuppels staal kopen.
Er zijn zelfs een aantal productie smederijen, zoals Paul Chen/Hanwei, die Tamahagane staal maken, dit zal niet geheel volgens de traditionele manier zijn maar ze komen in de buurt. Het basismateriaal is dan namelijk ook ijzerzand.
Smeden van het zwaard
De decoratieve zwaarden worden vaak met machines uit rollen staan geponst, dit zijn da natuurlijk bladen die aan de muur moeten hangen. Deze verkoop ik helaas niet.
Gesmede functioneel zwaard:
Op dit punt verschilt de traditionele Japanse manier van smeden zeker met een productie smederij. Een productie smederij hamert het staal uit tot de vorm van de zwaardkling, hierbij zal je wellicht een verschil ontstaan of het blad is gevouwen of niet. Bij een authentiek Japans Zwaard zal de manier van smeden van het blad veel en veel complexer zijn, met verschillende soorten vouwpatronen. Bij een moderne productie smederij zal je het een uiteraard wel een handgesmede blad zijn. Bij deze handgesmede bladen en maakt men gebruik van powerhammers.
Bij de traditionele Japanse manier maakt men gebruik van Tamahagane voor het blad van de katana. Hocho-tetsu (laag carbon gehalte) voor de kern van het blad (shingane) en de snede en buitenkant wordt gevormd door staal met een hoog carbon gehalte (nabe-gane). Tevens zal de manier van smeden van het staal wezenlijk verschillen vanuit een productie smederij. In Japan heeft elke smid of school heeft hierin zijn eigen technieken en samenstellingen.
Hieronder een moderne productie zwaard-smederij van hanwei (Paul Chen)
Hittebehandeling
Het differentieel harden is een complexe hittebehandeling waar het blad van het zwaard de meest optimale eigenschappen krijgt voor functioneel gebruik. De rug of body is relatief is zachter dan de sneden of ha, waardoor het zwaard niet snel zal breken en grote klappen kan absorberen. Deze behandeling vinden zowel plaats bij een productie smederij als bij een authentieke Japanse smid. De productie smederijen hebben er zelfs een type aan toegevoegd en dat is het geheel doorharden van het blad. Zodra dit goed wordt gedaan dan krijg je eveneens een zeer scherp, sterk en flexibel blad. Doorgeharde bladen, dus zonder hamon zijn vaak iets goedkoper doordat de uitval minder is.
Polijsting van het blad
De zeer verfijnde polijsting van bladen is een aspect van het blad wat vooral bij de Japanse zwaarden geperfectioneerd is. Maar ook middeleeuws zwaarden uit Europa werden met waterstenen geslepen en gepolijst. Toch het proces met vele verschillende stenen is iets wat je alleen bij de Japanse Katana terug kan vinden.
Nadat het blad klaar was ging deze naar de Togishi, welke de vorm ging verfijnen en deze polijster bracht de schoonheid op een hoger niveau. Het polijsten is verdeeld in twee hoofdfasen.
Shitaji togi (basis polijsting)
Shiage togi (polijsten van de afwerking)
Dit proces is zeer tijdrovend, maar ervaren smederijen zoals huanuo en hanwei maken ook gebruik van stenen met verschillende ruwheden. Tevens zijn er manieren om machinaal ruw op te polijsten en de afwerking vervolgens met de hand te doen. Authentieke natuurlijke Japanse polijststenen zijn zeer kostbaar en dit werkt uiteraard ook door in de kostprijs.
Hieronder de setup van een traditionele Togishi
Fittingen
De onderdelen waarmee het zwaard wordt samengesteld kan uit verschillende materialen bestaan en mate van afwerking. Onder de koshirae (onderdelen) vallen de tsuba, fuchi, menuki en kashira, welke meestal op elkaar zijn afgestemd. Bij een authentiek Nihonto (Japans Zwaard) dit soms al kunstwerken op zich en hier ook vele scholen in te onderscheiden. Feitelijk waren dit ook gespecialiseerde kodogu en tosogu kunstenaars. Deze losse onderdelen zijn dus eveneens volledig handgemaakt door specialisten.
Bij moderne productie smederijen zie je wel vaak verschillen tussen de kwaliteit van de fittingen. Meestal zijn de koperen of messing tsuba’s iets goedkoper omdat deze makkelijker te maken zijn. Deze worden vaak gegoten in een mal en met meerdere aantallen tegelijk gemaakt. Toch zijn de tsuba’s van hanwei (paul chen)van hoge kwaliteit en zeer gedetailleerd.
Monteringskwaiteit
Bij moderne productie smederijen zie je grote verschillen tussen de mate van afwerking. Dit heeft te maken met de know-how die zo een zwaard-smederij in huis heeft. De monterings kwaliteit van decoratieve zwaarden is het niet eens waard om te bespreken, deze rammelen vaak aan alle kanten.
Bij een productie smederij heb je vaak dat alle onderdelen afzonderlijk van elkaar en niet op maat zijn gemaakt voor het desbetreffende zwaard. Om dit uiteindelijk toch gemonteerd af te leveren wordt er soms wat geweld gebruikt om alles in elkaar te zetten. Zodra je het zwaard gaat demonteren loop je hier tegenaan, uit elkaar ging wel, maar opnieuw in elkaar zetten vraagt aanpassingen op allerlei onderdelen. De manier waarop je een zwaard kan demonteren zegt mijns inziens vaak al veel over de overall kwaliteit. Dit zegt niet dat je soms wat kracht moet zetten om een handvat of tsuba te demonteren, dit is normaal. Maar moet je buitensporig veel kracht of geweld gaan gebruiken, of delen uitboren dan is het vaak een helse klus om deze weer redelijk in elkaar te krijgen. Ook kan ik vaak alleen al aan de ito of wikkeling zien of een zwaard van waarde is en of daar aandacht aan is besteed. De ito wikkeling is het koord dat de twee houtjes van het handvat op zijn plek houden. Er zijn een aantal NIET-Japanse smederijen die ook goed op de monteringskwaliteit letten en toch een zeer goed en degelijke katana afleveren. De handvaten uit de middenklasse lijn, van de hanwei smederij, hebben conische mekugi en zeer zijn in het algemeen goed te demonteren.
De monteringskwaliteit van een echt Japans zwaard is fenomenaal. Alles is op maat gemaakt en niets rammelt. Dit kan je wel soms tegenkomen bij de oudere zwaarden van een paar honderd jaar, maar daar is van alles mee gebeurd en dit komt dan door de tand des tijds.
Materialen
Een goed handvat moet zijn bekleed met echt roggehuid en geen kunststof, dit zijn aspecten waarop de kwaliteit en kosten van de materialen in tot uiting komen. Voor de ito wikkeling heb je vele soorten zijde, waaronder echte zijde en synthetische, dit kan je soms alleen constateren door het in de brand te steken en de geur te ruiken. Ook de schede of saya kan onderdelen hebben die de prijs omhoogdrijft, denk dan bijvoorbeeld aan een buffelhoorn koiguchi (opening van de schede) en een kojiri. Een zwaard bestaat uit best veel onderdelen en op alle fronten kan zorgen voor een prijsstijging!
Waarom dus zoveel verschillen tussen de prijzen van zwaarden?
Hoe je ook wendt of keert, uiteindelijk is een de kostprijscalculatie, marge verhaal, transport en marketingkosten.
Als je het vanuit stijging van kwaliteit wilt benaderen heb je dus eerst de decoratieve zwaarden die van onbekende en zwakke stalen zijn gemaakt en een minimale afwerking. Het woord smeden wil ik niet eens gebruiken. Daarna krijg je moderne productie smederijen, die naargelang ze traditionele technieken en materialen gaan gebruiken in prijs gaan stijgen. En het hoogst haalbare in staal, materialen, afwerking en bezieling de authentieke Japanse zwaarden.
Wij werken vooral met smederijen en mensen in de keten die zich met liefde voor de zwaarden bezighouden. Wij van Samurai Katana Shop doen meestal direct import vanuit verschillende smederijen en ook uit Japan om de lijnen kort te houden. Tevens zorgt dit ervoor dat je met feedback het niveau iets omhoog te tillen. Dus als je eraan denkt om een zwaard te kopen en je vraagt je af waar zoal die prijsverschillen inzitten dan kan je met mijn aangehaalde voorbeelden hier een beeld bij krijgen. Toch zijn er bijvoorbeeld ook variabelen te bedenken zoals stijgen trasportkosten door bijvoorbeeld een corona pandemie.
Hieronder de Paper Crane Tamahagane Katana uit de Hanwei (Paul Chen) smederij
