Waar en wanneer ontstond de allereerste Katana, het zwaard van de samurai met angstaanjagende scherpte en diepe symboliek. Wij zetten alle feiten op een rij en onderzoeken de boeiende ontwikkeling van de Katana door de eeuwen heen.
Een geschiedkundig overzicht over de opkomst van de eerste Katana in het feodale Japan.
Introductie Katana
Het Japanse zwaard, de Katana, kent een rijke en fascinerende geschiedenis die is ontstaan in het oude feodale Japan. Gedragen en gebruikt door de samurai en oorspronkelijk dienend als functioneel wapen welke overging als symbool van Eer en Vaardigheid. Deze iconische Katana heeft een onuitwisbare indruk achtergelaten in de Japanse cultuur en wereldwijde verbeelding.
Oorsprong van de Katana
Tijdens de nara periode voor de 9e eeuw ontstonden de eerste voorlopers van de Katana in het oude Japan. Deze zwaarden hadden nog niet het uiterlijk en de vorm van de Katana. Het waren rechte zwaarden die erg leken op de Chinese zwaarden waar ze ook van waren afgeleid. Deze rechte Katana noem je in het Japans een Chokuto en heeft dus grote historische betekenis omdat dit de basis is waarop de latere Katana is ontstaan. De smeedtechnieken en vormgeving kunnen worden herleid tot in het oude China en Korea.
In het begin van de Heian-periode (794-1185) ontstond de Tachi, een sabel zwaard met de kenmerkende kromming die ook terug te zien is bij de Katana. Deze Tachi werd vooral door de Samoerai klasse te paard gedragen en waren de reguliere zwaarden in de Koto periode tussen 900 en 1596.
De legendarische smid Amakuni Yasutsuna, samen met zijn zoon, Amakura, hebben vermoedelijk de eerste Tachi gemaakt in de provincie Yamato. Hij maakte voor de keizer van Japan zwaarden voor de samurai krijgers en stond aan het hoofd van een groep zwaardsmeden.
In het oude feodale Japan waren continue oorlogen en conflicten en daarom nam de vraag naar sterkere zwaarden toe. De manier van oorlogsvoeren van de Samoerai tijdens de vele heroïsche gevechten veranderde doordat de tegenstanders ook voortdurend op zoek waren naar betere gevechtstechnieken. De vele oorlogen werden vaak uitgevochten door de vele voetsoldaten en de behoefte aan een zwaard dat snel kon worden getrokken en effectief kon worden gebruikt, nam toe.
Doordat tachi toch zo zijn beperkingen had leidden deze tot de ontwikkeling van een sneller zwaard: de Uchigatana.
De uchigatana tijdens de Kamakura-periode
Tijdens de Kamakura-periode (1192 tot 1336) en de Muromachi-periode (1337 tot 1573) ontstond de grote behoefte aan een sterker en zeer efficiënt werkend zwaard. De Mongoolse invasies waren zeer dreigend en door de Kamikaze en Goddelijke wind werden de vloten grotendeels vernietigd. Als gevolg hiervan kwam er een grote behoefte aan zwaarden en ontstonden veel nieuwe zwaardsmeden.
In deze periode was één van de meest en gerespecteerde Japanse smeden aan het werk: de legendarische Masamune.
Deze Masamune ook wel bekend als Goro Nyudo wordt gezien als de grondlegger van de Soshu zwaardschool traditie. De beroemde smid Masamune leefde rond (1288 – 1328). Deze maakte unieke Hamon patronen die leken op de sterren aan de nachtelijke hemel. Door de enorme sterke en scherpe zwaarden tesamen met het prachtige uiterlijk worden zijn overgebleven samurai zwaarden gezien als nationale schatten van onschatbare waarde.
De uchigatana is overgangszwaard en bevat al het woord Gatana dat lager overging in de Katana. Er werd geëxperimenteerd door de smeden met de nieuwe zwaarden en de eerste waren vaak van lage kwaliteit. Het grote verschil tussen een uchigatana en tachi is dat deze anders werden gedragen en gebruikt door de samurai. De tachi werd met de snede naar beneden gedragen en was geoptimaliseerd voor een samurai te paard.
De uchigatana wordt, net als de Katana, met de snijkant naar boven bedragen zodat na het trekken in één vloeiende beweging kon gebruikt voor de aanval. Dit kan je afleiden uit het feit dat de mei of signatuur anders werd geplaatst zoals ook bij de latere Katana stijl van signeren. De handtekening van de smid is doorgaans naar buiten gericht geplaatst op de tang of nakago.
Er was ook een groot verschil in lengte tussen de tachi en uchigatana dit veel korter was.
De eerste echte Katana
Wanneer nu precies de eerste echte Katana is gemaakt is eigenlijk moeilijk te bepalen doordat de overgang van uchigatana naar de Katana geleidelijk verliep. Meestal als we over we over een Katana spreken is het een Katana in de shinogi zukuri stijl, net zoals de voorganger met een blad met aan één kant een scherpe snede en een prachtige kromming. Deze werd ongeveer vanaf de 15e eeuw door de samoerai gedragen en behoren tot de beste zwaarden ter wereld.
Zo kreeg de Katana als zwaard zijn eigen identiteit, gebruik en voorkomen.
Een zeer beroemde Japanse zwaardsmid was ook Muramasa Sengo (geboren in 1501) die zeer actief was tijdens de Murmoachiperiode. Deze smid was de grondlegger van de Muamaschool welke bekend stond om hun extreem scherpe Katana’s. Een uniek kenmerk van zijn werk is de dubbele hamon en de stijl die lijkt op de buik van een vis, de tanagabata stijl.
Smeedtechnieken van een Katana
Gemaakt van het oorspronkelijke ijzerzand en houtkool (koolstof) welke resulteert in het beroemde tamahagane is het vervaardigen van een Katana een complex proces. De gebruikte ambachtelijke technieken door de Japanse zwaardsmeden werden van generatie op generatie doorgegeven om de bladen van buitengewone kwaliteit te smeden. De traditionele technieken van het Katana maken zoals verhitten, smelten, smeden, hameren en vouwen zorgen ervoor dat er een zeer duurzaame en extra scherp samurai zwaard handgemaakt kan worden gesmede.
Erfenis van de Katana
Door de eeuwen heen en de continue veranderde omstandigheden en vooruitgang in de katana-technologie is uiteindelijk een superieur zwaard zoals de Katana ontstaan. Deze Katana heeft in de geschiedenis van Japan een blijvende erfenis achtergelaten en is ene symbool van kracht en eer. Gehanteerd door de samurai krijgers, net zoals de wakizashi en tanto, is dit een buitengewoon bekend zwaard tot het einde van het samoerai tijdperk in 1868 met de Meiji Restauratie.
De uiteindelijke Katana is een gevolg van evolutie van het streven naar perfectie van de Japanse zwaardsmeden. Voor de Japanse krijgskunsten is de Katana van fundamenteel belang, net zoals de Bushido erecode van de samoerai krijgers. Misschien wel in ons zoeken naar diepgang en ruwe kracht is de Katana nog steeds een object voor liefhebbers van de Japanse geschiedenis, verzamelaars en krijgskunstbeoefenaren die ons doet fascineren.
