Het zoeken naar een Iaito nadat je hier van je Sensei toestemming hebt gekregen vergt heel wat afwegingen. Althans dat was het geval toen ik dat mocht gaan doen. Je moet na gaan denken over de juiste lengte, balans, welke past bij de stijl die je beoefend, dikte van tsuka, over wat je mooi vind en van welk metaal je Iaito is gemaakt, wat nauw samenhangt met welke gewicht je Iaito uiteindelijk is. Deze laatste vraag is er één waar ik nu even dieper op in wil gaan. Ik ga er voor het gemak nu vanuit dat de monteringkwaliteit, materialen en Ito allemaal van dezelfde kwaliteit zijn en focus me nu vooral op de vraag welk materiaal wellicht het meeste geschikt is voor mijn Iaito.
In hoofdlijnen kan je qua metaal tussen RVS of Zinc/Aluminium kiezen.
De Iaito's die uit Japan komen zijn bijna allemaal van Zinc/Alumium gemaakt. Dit heeft twee redenen. Als eerste de wetgeving in Japan, deze voorzien hierin met een aantal duidelijke wetten en Iaito's gemaakt van Zinc/Aluminium zijn daarvan vrijgesteld. De gedachte hierachter is dat het smeden van een Nihonto alleen is toegestaan aan officieel geregistreerde Japanse zwaard smeden welke dan twee zwaarden per maand mogen smeden om massa productie, zoals in China tegen te houden. China heeft op dit vlak geen wetten maar toch kiezen de Chinese smederijen voor RVS omdat de knowhow voor een Zinc/Aluminium legering vaak niet in huis is en de grote bulkfabrikanten niet echt begaan zijn met de Japanse zwaardvechtkunsten.
Als tweede reden houden de Japanse fabrikanten rekening met belastbaarheid van de gewrichten en spieren. Welk staal wordt gekozen houdt namelijk sterk verband met de belasting van je spieren. Stainless Steel (RVS) en Zinc/Aluminium hebben namelijk een verschillend soortelijk gewicht en zullen dus een ander gewicht hebben. Om de spieren langzaam op te bouwen is het aan te raden om langzaam aan met steeds zwaardere trainingmaterialen te trainen. Je gebruikt namelijk doorgaan behoorlijk geïsoleerde spiergroepen. Het dus slimmer en raadzaam om eerst met een Bokken te trainen, +/- 500 gram, dan een gemiddelde Iaito, deze zullen tussen 800 en max 1000 gram wegen, sterk afhankelijk van lengte en uiteindelijk een shinken (scherp zwaard), deze zullen toch doorgaans vanaf 950 gram worden gesmeden. Om blessures te vermijden, zoals RSI gerelateerde klachten, is het aan te raden om deze lijn qua belasting te doorlopen. Dus qua gewrichtsbelasting en spieropbouw is het dus beter om eerst voor een Zinc/aluminium Iaito te kiezen.
Zoals reeds aangehaald zit het verschil zit hem hierin dat RVS een hoger soortelijk gewicht heeft en dus zwaarder zal wegen dan Zinc Aluminium.
Staal (legering) Kg/m3
Aluminiun / Zink 2700 - 3400
RVS 7930
High Carbon Staal 7800
Los van het feit dat het belastender is voor je gewrichten is het ook beter voor je technieken om de belasting geleidelijk op te voeren. Heb je andere behoeften, zoals bijvoorbeeld zo snel mogelijk met een Iaito te gaan trainen welke qua gewicht op een Shinken lijkt dan is een Iaito van RVS wellicht meer geschikt.
Mijn advies is qua trainingmateriaal:
1) Bokken > Zinc/Alumium Iaito > Shinken
2) Bokken > Zinc/Alumium Iaito > Stainless Steel Iaito > Shinken
3) Bokken > Stainless Steel > Shinken
Heel veel beoefenaren zullen trouwens nooit de overstap van Iaito naar Shinken maken, maar de afweging wat het geschikte voor jou is blijft natuurlijk hetzelfde.
Beiden stalen vergen minimaal onderhoud en zullen niet gaan roesten. Ook zie je vaak een kunstmatige hamon op een Iaito, die zal je zowel bij RVS en Zinc/Aluminium tegenkomen, dit heeft ermee te maken dat beiden geen differentiële harding ondergaan.
Eerlijk gezegd is natuurlijk de kennis en ervaring wat betreft katana's smeden in Japan het grootst is. Om je technieken natuurlijk zo snel mogelijk te verbeteren is het belangrijk om sowieso met een kwalitatieve Iaito te trainen. Veiligheid is een issue wat belangrijk is in een Dojo en doordat de Japanners hier bewust mee bezig zijn omdat ze weten welke aspecten belangrijk zijn in het Iaido, worden de Iaito's hier ook grondig op gecontroleerd. Dit zijn bij een grootschalige chinese smederij wellicht minder het geval zijn. Doordat japanners ook op de hoogte zijn van aspecten als balans, welke grotendeels door de lengte van je handvat en bladlengte zijn, wordt er voor gezorgd dat dit in de juiste verhouding uit de smederij komt. Uiteraard zijn alle Iaito's van een Bo-Hi (lengte groef ter vermindering van gewicht) voorzien. De Iaito's van Hanwei zijn op correcte wijze getemperd en hebben daardoor een hard en robuust blad.
Wij als advies- en verkooppunt willen beiden mogelijkheden aanbieden en hebben dus voor Stainless Steel Iaito's (RVS) van Hanwei en de Japanse Iaito's van Marayama gekozen. Wij konden ons vinden in de door Murayama aangehaalde standpunten en na uitgebreide kwaliteitscontrole hebben wij toen besloten om nauw samen te gaan werken met met elkaar te gaan samenwerken. Mijn advies is ook om verkopers op heel sterk RVS of Zinc/Alumium propageren die vooral doen vanuit verkoopperspectief en niet echt begaan zijn met de koper. Hoe er ook rekening mee dat de meeste dojo's alleen Japanse Iaito's toelaten.
Mocht je nog vragen hebben, laat het me weten.
Met vriendelijke Groet,
Jordy Klaver
Strengweg 1 C
1969 KP Heemskerk
Tel: 06 55696938
