Het Iaido is de kunst van het vloeiend trekken van een Katana gevolgd door een aanval, een uitleg over de oorsprong, technieken, kleding en invloed op je persoonlijke groei.
De discipline van het Iaido neemt een bijzondere plaats in de wereld van de Japanse zwaardvechtkunsten. In het Iaido combineer je fysieke bekwaamheid met mentale scherpte met de kunst van het zwaardtrekken. Centraal in het Iaido staat het zwaard, of meestal de Iaito, omdat dit veiliger is om mee te trainen.
Wat is Iaido?
Het Iaido (居合道; Japans: iaidō) is een traditionele Japans krijgskunst die zich richt op het hanteren van het zwaard met soepele gecontroleerde bewegingen. Het doel is om met één vloeiende beweging te reageren op een aanval en daarbij je zwaard kan trekken en terugplaatsen van het zwaard in de schede.
Iaido technieken
Het is niet alleen belangrijk om de fysieke beweging goed uit te voeren maar ook de geestelijke componenten als aanwezigheid en alertheid te cultiveren.
Het Iaido richt zich op de individuele krijger met authentieke zwaardtechnieken, welke gestandaardiseerd zijn in Kata.
Je start altijd met je zwaard in de saya zitten of staand en reageert op een bepaald aanvalsscenario. Als reactie op deze aanval van één enkele of meerdere tegenstanders trek jij je zwaard en pareer je deze aanval en zet je dit om een snelle tegenaanval.
Na de uitschakeling plaats je het zwaard met vol bewustzijn, waakzaamheid (zanshin) en concentratie terug in de schede en ga je terug naar de beginpositie.
In deze vloeiende beweging zijn een aantal fasen terug te vinden.
- trekken van Katana en de eerste uitval (nukitsuke)
- het aanbrengen één of meer dodelijke slagen (kiritsuke)
- het verwijderen van het bloed(chiburi)
- terugschuiven van de Katana in de saya(noto)
In het oude Japan vinden deze trainingsmethodes zijn oorsprong bij de samurai. Het is ook feitelijk alleen mogelijk om op deze manier iaido te trainen omdat de technieken met een scherp zwaard meteen dodelijk zijn. Alleen in een Kata vorm zijn deze unieke eeuwenoude technieken aan te leren.
Deze Kata vormen spelen zich allemaal af in specifieke situaties, het kan zijn dat iemand in gezelschap zit, bij gebouwen of op het open vlakte. De samenwerking tussen lichaam en geest die in balans hoort te zijn onder diverse omstandigheden vind je ook terug in het begrip iai.
De Kata die het vaakst worden beoefend over de hele wereld zijn de Seitei-gata. Dit betreft een reeks van twaalf Kata´s die zijn ontworpen door commissies van de Japanse federatie (Zen Nihon Kendo Renmei). In deze commissies bevonden zich voornaamste meesters van de voornaamste Iaido-stromingen; het streven was om een soort series te creëren van de eeuwenoude technieken. Tegenwoordig dienen de Seiteigata meestal als grondlegging voor iaidoka's: in eerste instantie leer je Seitei, en vervolgens maak je kennis met de koryû ('oude stijl').
Iaido Kleding
Doorgaans beoefen je Iaido in een Hakama (wijde broekrok) en een Gi (jasje). Dit is het traditionele herenkostuum waarbij de plooien in de Hakama staat voor confuciaanse deugden zoals vertrouwen, ouderlliefde, harmonie, betrouwbaarheid en eerlijkheid. Deze zijn vaak in de kleuren zwart of wit maar bij de meeste dojo’s zal je aanvankelijk gewoon in een Karate of Judo pak mee kunnen trainen. Wat wel van belang is om een obi of band te dragen waar het zwaard in kan worden gestoken.
Je begint meestal met een houten bokken of bokuto en naargelang je vorderingen maakt mag je een Iaito aan gaan schaffen. Voor het eerste 1e kyu iaido examen is een iaito veplicht. Vanaf het 6de dan examen is een echt scherpe Katana (shinken) verplicht.
De Iaido Katana
De Iaito Katana tijdens de Kata vormen zijn niet gemaakt van echt staal, maar special ontworpen voor de training. Zo een oefenzwaard noem je een Iaito en is niet scherp geslepen en vaak gemaakt van zinc/aluminium of RVS.
Een Iaito heeft voor de rest dezelfde vorm als een Katana en wijkt vaak wel iets af in gewicht als deze van Zinc/aluminium zijn gemaakt. Vaak hebben deze oefenzwaarden wel een uitstekende balans en zijn ze voorzien van een bo-hi of lengtegroef zodat de beoefenaren hun technieken kunnen verfijnen zonder kans op letsel.
Kenmerken kwalitatieve Iaito
Een goed gewicht en balans voor het correct uitvoeren van de technieken
Doorgaans vervaardigd uit zin/aluminium of RVS, een bot gemaakte Katana kan ook maar moet wel worden onderhouden olie tegen oxidatie
De suguta of vormgeving moet uiteraard zijn ontworpen naar historische model om de authenticiteit tijdens trainingen te waarborgen.
Hoge monteringskwaliteit zodat er veillig kan worden getraind
Wat is invloed Iaido op persoonlijke groei?
Het Iaido is niet alleen een Japanse krijgskunst want voor de Kata vormen is naast een goede lichaamsbeheersing ook het mentale component van cruciaal belang.
Je persoonlijke ontwikkeling zal gaan groeien door de fysieke aspecten maar vooral ook door beheersing, discipline, focus en zelfreflectie. Om een Katana met precisie te hanteren zal je aanspraak moeten maken op je concentratie vermogen en waakzaamheid.
Ook vind je in het Iaido delen terug van het confucianisme, taoisme en de elementen van het zen-boeddisme.
Een echte scherpe Japanse Katana wordt gesmede in een ambachtelijke smederij vol met shinto rituelen en oog voor de goden (kami) en dezelfde invloeden werken ook door in de traditionele zwaardvechtkunsten.
Een Iaidoka moet kunnen leren incasseren omdat hij nooit is uitgeleerd en de weg naar perfectie zwaar kan zijn, maar deze weg is zowel uitdagend maar ook bevredigend. Tijdens het trekken van de Katana zou je geen gedachten meer moeten hebben, zodat in deze toestand tijdelijke het ego niet meer bestaat. Op deze manier is het zwaard niet een voorwerp dat leven kan nemen maar kan het ook zorgen voor bevrijding doordat het leven en de dood geen losse concepten meer van elkaar zijn.
